Yoksul Şair Cahza el-Bermekî’nin Şiirlerinde Belâgat

Author:

Number of pages:
329-348
Language:
Türkçe
Year-Number:
2023-Volume 18 Issue 3

Arap edebiyatının altın çağı olarak kabul edilen Abbâsî döneminde çok sayıda seçkin şair ve edip yetişmiştir. Bu dönemde yetişmiş ünlü şairlerden biri de kuşkusuz Cahza el-Bermekî’dir. Asıl adı Ahmed olmakla birlikte gözlerinin patlak olması nedeniyle Cahza lakabıyla meşhur olmuştur. Abbâsî yönetiminde etkin rol oynayan Bermekîler ailesine mensup olduğundan el-Bermekî nisbesiyle anılmıştır. Musikişinas, şair, edip ve birçok haberin râvisi olan Cahza, müzik ve edebiyata dair eserler kaleme almıştır. Telli bir müzik aleti olan tamburu çok güzel çaldığı için kendisine “et-tunbûrî/tamburcu” denilmiştir. Şair ve ediplerle ilgili çok sayıda haber rivayet ettiğinden “el-İhbârî/çok haber rivayet eden” ifadesiyle nitelenmiştir. Cahza el-Bermekî, nüktedan, hoşsohbet, dost ve arkadaşlarıyla sıklıkla mizaha başvuran bir kişiliğe sahip olmuştur. Bazı halifelerin davet üzerine saraya gitmiş ve onların özel meclislerinde şiir inşâd etmiştir. Ancak o, sarayın değil halk şairi olarak kabul edilmiştir. Yoksul bir hayat yaşayan Cahza, şiir söyleyerek geçimini sağlamıştır. Şiirlerinde yoksulluğunu sık sık dile getirmiş, bu durumundan şikâyet etmiş ve kendisine miras bırakmayan anne-babasını hicivetmiştir. Yazdığı şiirler yüksek bir edebî değere sahip olmasına rağmen ülkemizde şiirlerinin edebî yönünü ele alan herhangi bir akademik çalışma yapılmamıştır. Çalışmada Cahza el-Bermekî’nin hayatı, eserleri, nükte ve mizah içerikli sözleri ve yoksulluğu detaya girmeden ele alınmıştır. Daha sonra çeşitli kaynaklarda dağınık olarak yer alan şiirlerinin edebî değeri ve ihtiva ettikleri söz sanatları incelenmiştir.

Keywords


During the Abbasid period, which is accepted as the golden age of Arabic literature, many distinguished poets and writers were raised. One of the famous poets who grew up in this period is undoubtedly Jaḥẓa el-Barmakî. Although his real name is Ahmad, he became famous with the nickname Jaḥẓa due to his out-of-sight eyes. Since he was a member of the Barmakids family, which played an active role in the Abbasid administration, he was referred to as al- Barmakî. Jaḥẓa, who is a musician, poet, writer and narrator of many news, wrote works on music and literature. He was called "et-tunbûrî/tamburcu" because he played the tambur, a stringed musical instrument, very well. Since he narrated a lot of news about poets and writers, he was described as "al-İhbarî/who narrates a lot of news". Jaḥẓa al- Barmakî had a humorous personality that often resorted to humor with his friends and colleagues. He went to the palace upon the invitation of some caliphs and composed poetry in their private assemblies. However, he was accepted as the folk poet, not the palace. Living a poor life, Jaḥẓa earned his living by singing poetry. He often expressed his poverty in his poems, complained about this situation, and satirized his parents, who did not leave him a legacy. Although his poems possess high literary value, there has not been any academic study in our country that delves into the literary aspects of his poetry. In this study, Jaḥẓa al-Barmakî's life, works, witty and humorous words and poverty are discussed without going into details. Then, the literary value of his poems, which are scattered in various sources, and the rhetoricits contain were examined.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 294
Number of downloads 420

Share

Turkish Studies-Comparative Religious Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.