Doğu Hristiyanlığında İbadetin Adanmışlığa Dönüş Simgesi Olan Ankhorit/Anchorite Kavramı ve Mimariye Yansımaları

Author:

Number of pages:
233-255
Language:
Türkçe
Year-Number:
2023-Volume 18 Issue 3

Dünya üzerinde çok sayıda dini inanç sistemi var olmuştur. Hepsinin de kendine özgü ritüelleri, kutsal saydıkları tören ya da ayin usulleri olmuştur. Dini unsurların biçim kazandırdığı bu manevi gereksinimler bireysel ve toplumsal ibadet metotlarını belirleyici bir rol üstlenmiştir. İnandığı dine uygun yaklaşımları sergileyen insanlar tarafından belirli kurallar çerçevesinde gerçekleştirilen davranışlar o dinin genel karakterini de şekillendirmeye yardımcı olmuştur. Söz konusu durum, Hristiyanlık adına yapılan değerlendirmelere de etki etmiştir.  Hristiyanlık inancı yayılım göstermeye başladığı dönemlerde, hâkim konumdaki dini ve siyasi ortamdan kaynaklı olarak birtakım güçlükler ile karşı karşıya kalmıştır. Tarihi seyir içinde genel şartlarda meydana gelen değişimler, inanç ve ibadet esaslarına da sirayet etmiştir. İnanların sergilemiş olduğu faaliyetler, isimlendirme noktasında bazı ayrışmaları da beraberinde getirmiştir. Çalışma dahilinde ele aldığımız anchorite kavramı da bu sınıflandırma neticesinde kullanılan adlandırmalar arasında yer almaktadır. Hristiyanlıkta görülen inziva geleneğinin tatbik edilmesinde tercih edilen yöntemler, Orta Çağ Hristiyan dünyasını sosyal, kültürel ve sanatsal anlamda farklı bir boyuta taşımıştır. Araştırmanın amacı ise züht hayatını seçmiş olan kişilerin sahip olduğu kararlılığın yol açtığı değişim ve dönüşümleri anchorite kavramı üzerinden irdelemektir. Ayrıca iç dünyasına yönelme eğilimi gösteren din adamını tasvir ederken kullanılan münzevi, asketik, hermit gibi yakıştırmaların benzer ve farklı yönlerine değinmektir. Anchorite ile benzer anlamda kullanılan terimler kendi içerisinde detaylandırılmış ve mimariye yansımaları birkaç örnek ile somutlaştırılmaya çalışılmıştır. Klasik manastır yapılanmasını formel bir yaklaşımla kategorize etmek yerine yapılanmanın ana hatları inziva geleneği kapsamında tartışmaya açılmıştır. Metodu belirleyen temel unsur bu olmuştur. Netice itibariyle anchorite kavramının ortaya çıkış nedeni, dini, sosyal ve siyasi birden fazla etkene bağlanabilir. Bazen hermit ile aynı anlamı ifade eden anchorite, kimi zaman da münzevi ya da asketik kelimeleri yerine kullanılmıştır. Keşişin çıktığı yolda sergilediği tutumu betimlemek amacıyla dile getirilen anchorite kelimesinin genel geçer bir tarifinin tam olarak yapılamadığı vurgulanabilir.    

Keywords


There have been many religious belief systems in the world. All of them had their own rituals, ceremonies or rites that they regarded as sacred. These spiritual requirements shaped by religious elements have played a determinant role in individual and social worship methods. The behaviors exhibited within the certain rules by people acting in accordance with the religion they believe in have helped to shape the general character of that religion. This situation has also affected the evaluations made on behalf of Christianity.  When the Christian faith began to spread, it faced a number of difficulties due to the prevailing religious and political environment. Changes in general conditions in the course of history have also affected the principles of belief and worship. The activities carried out by the believers have also brought about some divergences in terms of nomenclature. The concept of anchorite, which we deal with in this study, is among the names used as a result of this classification. The methods preferred in the practice of the eremitage tradition in Christianity carried the medieval Christian world to a different dimension in social, cultural and artistic terms. The aim of the study is to analyse the changes and transformations caused by the determination of people who have chosen a life of eusebeia through the concept of anchorite. In addition, it is to touch upon the similar and different aspects of the labels such as anchoretish, ascetic, hermit used to describe the clergyman who tends to turn towards his inner world. The terms used in a similar sense with Anchorite are detailed within themselves and their reflections on architecture are tried to be concretised with a few examples. Instead of categorising the classical monastic structure with a formal approach, the main lines of the structure are opened to discussion within the context of the eremitage tradition. This has been the main factor determining the method. As a result, the emergence of the concept of anchorite can be attributed to multiple religious, social and political factors. Anchorite, which sometimes means the same as hermit, is sometimes used instead of chaste or ascetic. It can be emphasised that the word anchorite, which is used to describe the monk's attitude on his journey, cannot be defined in a general way. 

Keywords

Article Statistics

Number of reads 282
Number of downloads 570

Share

Turkish Studies-Comparative Religious Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.