Elliye yakın telifi ve Keşşâf isimli eseriyle müfessirler ve dilciler arasında adından çokça söz edilen âlimlerin başında Zemahşerî (ö. 538/1144) gelmektedir. Zemahşerî’nin telifleri ve hayatı hakkında çok sayıda araştırma yapılmıştır. Ancak Zemahşerî’nin hayatıyla ilgili kaynaklarda detaylı ve doyurucu bilgiler yer almamaktadır. Zemahşerî’nin Keşşâfla birlikte elde ettiği şöhrete rağmen hayatı hakkında onun zihin yapısını anlamayı kolaylaştıracak detayların olmaması hem tefsir hem de dil ilimleri sahasında bir eksiklik olarak görülebilir. Bu eksikliğin giderilmesine imkân tanıyacak kaynaklardın başında Zemahşerî’nin şiirleri gelmektedir. Zemahşerî erken yaşlardan itibaren şiir yazmaya başlamış ve hayat hikayesini şiirleri arasında serpiştirmiştir. Ülkemizde Zemahşerî’nin hayatını şiirleri üzerinden ele alan bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada Zemahşerî’nin hayatı; biyografik eserler yanında, şiirleri ve telif ettiği eserler çerçevesinde incelenerek ele alınmıştır. Çalışmada Zemahşerî’nin okul çağlarında geçirdiği bir kaza sonucunda bacağından engelli kalmasının modern bilimin verileri çerçevesinde psikolojik tahlili, Mekke’ye mücavir olmaya karar vermesinin sebepleri, mücâveretin ve “Arap diyarlarının her toprağına ayak bastım” dediği dönemin tarihinin netleştirilmesi, evliliği, devlet yöneticileriyle teması, Keşşâf’ın yazıldığı ve bitirildiği tarihlerin tespiti ve daha birçok aydınlatılması gereken hususlar incelenmiştir. Yapılan çalışmada Zemahşerî’nin eğitim çağında bulunduğu sırada engelli kaldıktan sonra Hârizm’e bağlı Cürcâniye/Gürgenç şehrindeki medresede sıkı bir çalışma dönemi geçirerek engelli olmanın dezavantajlarını avantaja çevirdiği tespit edilmiştir. Ayrıca Zemahşerî’nin Mekke’ye ilk mücavir olduğu yıl hakkında kaynaklarda birbiriyle çelişen farklı malumatlar yer almasına rağmen ilk ziyaretin 516 yılında 49 yaşındayken gerçekleştiği bulgusuna ulaşılmıştır.

al-Zamakhsharī (d. 538/1144) is one of the scholars whose name is mentioned a lot among commentators and linguists with her nearly fifty manuscripts and her commentary named al-Kashshāf. Numerous researches have been done about the works and life of al-Zamakhsharī. However, there is no detailed and satisfying information in the sources about al-Zamakhsharī’s life. Despite the fame al-Zamakhsharī achieved with al-Kashshāf, the lack of details about his life that would make it easier to understand his mental structure can be seen as a deficiency in both the field of tafsir and linguistics. al-Zamakhsharī’s poems are at the forefront of the sources that will allow this deficiency to be overcome. al-Zamakhsharī started to write poetry from an early age and interspersed his life story among his poems. In our country, there is no study that deals with al-Zamakhsharī’s life through his poems. In this study, the life of al-Zamakhsharī; In addition to biographical works, his poems and works were examined and discussed. In the study, the psychological analysis of al-Zamakhsharī’s disability in his leg as a result of an accident at school age, within the framework of the data of modern science, the reasons for his decision to migrate to Mecca, the clarification of the history of the emigration and the period in which he said "I set foot in every land of the Arab lands", his marriage, his contact with the palace notables, the determination of the dates when al-Kashshāf was written and finished and many other issues that need to be clarified were examined. In the study, it was determined that Zemahşerî turned the disadvantages of being disabled into an advantage by spending a hard study period in the madrasah in the city of Cürcâniye/Gürgenç, which was affiliated with Khârizm after being disabled during his education period. In addition, although there are conflicting informations about the year of al-Zamakhsharī’s first visit to Mecca, it was found that the first visit took place in 516 when she was 49 years old.