Bu çalışmada Antakya ve çevresinde yaşayan, kendilerini Rum-Ortadoks Hristiyan olarak tanımlayan grubun Hışhaşi ölü gömme geleneğinin kültürel etkileşime bağlı olarak zaman içerisinde daha geniş bir kozmolojiye ve kültüre nasıl uyum sağladığını, grup kimliğini oluşturan bu pratiğin, din ile toplumsal cinsiyet arasındaki ilişkisine ve ne anlama geldiğine odaklanılmıştır. Buna ek olarak terkedilmekte olduğu görülen bu gömü tipinin hangi nedenlerden dolayı azalmaya yüz tuttuğunu tespit etmek ve kayıt altına almak da çalışmanın amaçları arasındadır. Bu amaçlar doğrultusunda, 2018 Nisan ayında Hatay’ın Antakya ve Samandağ, 2019 Nisan ise Altınözü ilçelerine gidilmiştir. Antakya merkez, Altınözü’nün Sarılar ve Tokaçlı (Cneydo), Samandağ’ın ise Cemal Gürsel Mahallelerine (Zeytuniye) gidilerek Hışhaşi geleneği ile ilgili bilgilere ulaşılmıştır. Sonuç olarak, bu gömü biçiminde erkeklerin defnedildiği hışhaşisi diğer bir değişle “atalar odası” bellidir. “Ata” (neseb) olarak kabul edilen baba, dede, amca diğer kan bağı olan erkek bireylerinin olduğu yerdir. Kadın ise tercihine göre ya kendi anne ve babasının ya da çocuklarıyla kocasının da içinde bulunduğu eşinin aile mezarına yerleştirilir. Bir bakıma hışhaşi aileden kabul edilen bireylerin yeniden bir araya gelmesidir. Aynı zamanda evlenerek ailesinden ayrılmış bir kadın için ise, yıllar sonra ailesinin evine geri dönüştür. Dünyanın birçok yerine göç etmiş bireylerin tekrar bir araya geldikleri, geri döndükleri evleridir. Gurbetin bittiği yerdir. Kavuşmadır. Bitmeyen bir akrabalık, soy ilişkisidir. Hristiyan teolojisine göre ise Hışhaşi, ölümsüzlüğe açılan kapıdır. Diriliş gününe kadar aile üyelerinin bir arada toplandığı evleridir. Ancak Hışhaşinin zaman içerisinde etkileşime bağlı olarak mimarisinde ve uygulama sıklığında değişimlerin olduğu anlaşılmıştır. Günümüzde bu uygulamanın sosyo-ekonomik ve sağlık nedenlerine bağlı olarak gerilediği görülmüştür.
This study focuses on how the hishashe burial tradition belonging to the group who identify themselves as Greek-Orthodox Christians living in and around Antakya have adapted to a wider cosmology and culture over time depending on cultural interaction, the relationship between this practice constituting the group identity with religion and gender, and what these mean. Additionally, identifying and recording the reasons why this burial type which is seen to be diminishing are also among the purposes of this study. In line with these purposes, Antakya and Samandag districts of Hatay were visited in April 2018, and Altinozu district was visited in April 2019. Information related to Hışhaşi tradition were collected by visiting Antakya city center, Sarilar and Tokacli (Cneydo) neighborhoods of Altinozu and Cemal Gursel neighbourhood of Samandag. As a result, in this burial form, hishashe where the males are to be buried, in other words, "Ancestors chamber" is pre-determined. This is the place where father, grandfather, uncle and other male individuals with a blood tie who are regarded as the "Ancestor". Moreover women are placed in the family tomb either including her own mother and father or including her children and husband at her preference. In a sense, hishashe is the reuinon of individuals who are regarded to be from the family. At the same time, for a woman who is separated from her family after marriage, it is the return-back to her home after so many years. These are the houses where individuals who have migrated to many parts of the world reunite, where they return. This is the place where homesickness ends. It is reunion. It is an endless kinship, ancestral relationship. According to Christian theology, hishashe is the gateway to immortality. These are the houses where the family members gather until the day of resurrection. However, it was understood that there have been differences in the frequency of practice and the architecture of hishashes over time as a result of interactions. Today, a decline in this practice was observed due to socio-economic and health-related reasons.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.