Hâkim en-Nîsâbûrî Tarafından Hadis Uydurmakla İtham Edilen Kadılar

Author:

Number of pages:
393-410
Language:
Türkçe
Year-Number:
2020-Volume 15 Issue 3

Hadis rivayetinde yer alan meşhur hadisçilerin yanında, farklı kimliklerle bilinen râvilerin varlığı da bir hakikattir. Bunlardan bazıları da bir şekilde hadis rivayetiyle ilişkilendirilen kadılardır. Ancak hadis rivayetinde bütün kadıları aynı seviyede kabul etmek mümkün görünmemektedir. Bu bağlamda istisnalarla beraber fetva ve fıkıhta meşhur olanların hadis rivayetinde de ön plana çıktığı söylenemez. Bunun yanı sıra hadis münekkitlerinin kadılık mesleğine olumlu bakmadıkları telakki edilmektedir. Bunun temel nedeni, kadılık gibi meşguliyetlerin zaman içerisinde râvinin zabtına zarar verme ihtimalidir. Bu bağlamda kadılık görevini üstlenen birçok ravinin rivayetlerinin terk edildiği ve tenkit edildikleri nakledilmektedir. Râviler genel olarak adalet ve zabt açısından değerlendirilmektedir. Dolayısıyla râvilere yapılan cerhlerin aynı seviyede olmadığı bilinmektedir. Bu bağlamda râvilere yöneltilebilecek en ağır tenkit, yalancılık ve hadis uydurmak gibi adalet vasıflarına dair olanlardır. Bu çalışmada Hâkim en-Nîsâbûrî tarafından hadis uydurmakla itham edilen kadılar ele alınmıştır. Bu kadılar İbn ‘Ulâse, Nûh b. Derrâc, Mansûr b. Abdülhamid ve Ebû’l-Bahterî’dir. Hâkim en-Nîsâbûrî’nin değerlendirmesinden yola çıkılarak ismi geçen kadıların tercemeleri cerh-ta‘dîl literatürü çerçevesinde ele alınmış ve hadis münekkitlerinin söz konusu kadılar hakkındaki kanaatleri izah edilmiştir. Böylelikle kadılara nispet edilen hadis uydurma iddiasının hakikatine ve sebeplerine değinilmiştir. Öte yandan temel hadis kaynaklarında söz konusu kadıların rivayetlerinin olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bununla beraber bu dört kadı bağlamında kadıların hadis rivayeti ile ilişkileri ve hadis rivayetindeki katkıları tespit edilmeye çalışılmış ve söz konusu kadıların hadis rivayetinde çok aktif olmadığı görülmüştür.

Keywords


In addition to the famous muhaddiths in the area of hadith narration, it is a fact that there are narrators known by different names. Some of these are qadis that are somehow associated with hadith narration. However, it is not possible to consider all qadis at the same level in the hadith narration. In this context, it cannot be said that those who are famous in fatwa and fiqh are also prominent in the hadith narration, but there are some exceptions. In addition, it is assumed that the hadith critics do not regard being a qadi as a favorable profession. The main reason for this is that professions such as being a qadi may damage the narrator's report over time. In this context, it is reported that the narrations of many narrators, who took the post of qadi, were abandoned and criticized. The narrators are generally evaluated in terms of justice and their reports. Therefore, it is known that the disaffirmations directed to the narrators are not at the same level. In this context, the heaviest criticism that can be directed to the narrators is related to the subjects about justice issues such as falsehood and making up hadiths. In this study, the qadis accused of making up hadiths by Hâkim en-Nîsâbûrî have been addressed. These qadis are listed as İbn ‘Ulâse, Nûh b. Derrâc, Mansûr b. Abdülhamid and Ebû’l-Bahterî. Based on the evaluation of Hâkim en-Nîsâbûrî, the translations of the mentioned qadis have been addressed within the framework of the jarh and ta’dil (discrediting and accrediting) literature, and the opinions of the hadith critics about these qadis have been explained. Thus, the accuracy of the claim that qadis made up hadiths and reasons for this have been mentioned. On the other hand, it has been tried to determine whether there are narrations of the relevant qadis in the primary hadith resources. However, within the scope of these four qadis, it has been tried to determine the relationship between qadis and hadith narration and their contribution to the hadith narration, and it has been established that the relevant qadis were not very active in hadith narration.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,256
Number of downloads 489

Share

Turkish Studies-Comparative Religious Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.