Fütüvveti ve fütüvvetin ahlak, kural ve erkânını konu edinen adeta nizamnâme şeklindeki eserlere fütüvvetnâme denilmiştir. 13. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar Anadolu’da esnaf ve sanatkâr birlikleri eliyle uygulanan, erdemli bir toplum oluşturmak için kişisel, toplumsal ve iş ahlakını konu edinen fütüvvetnâmeler, ahîlik teşkilatının el kitaplarıdır. Bireysel ve meslekî eğitimde iffet, adalet, şecaat ve hikmet ilkelerini benimseyen, doğruluk, cömertlik, alçak gönüllülük, tevbe, emniyet, nasihat ve vefa gibi değerleri öğreten kitaplardır. Bu ahlâkî değerler, yaygın eğitim merkezi olan ahîlik kurumu eliyle öğretilmiştir. Böylece toplumsal birlik ve beraberliğin sağlanması ve ortak kültürün oluşturulması için gayret gösterilmiştir. Bu anlamda Arapça, Farsça ve Türkçe fütüvvetnâmeler yazılmıştır. Bu fütüvvetnâmeler ve üzerine yapılan çalışmalar tespit edilebildiği kadarıyla gösterilmiştir. Bu çalışmada amaç, manzum fütüvvetnâmeler arasında en hacimli fütüvvetnâme olan, 14. yüzyılın sonları ile 15. yüzyılın başlarında yaşadığı anlaşılan Şeyh Ahî Dâ‘î et-Tarsûsî’nin Fütüvvetnâmesi’ndeki ahlâkî değerleri incelemektir. Doküman incelemesi yöntemiyle hazırlanan araştırma neticesinde, Şeyh Ahî Dâ‘î’nin eserinin dil özellikleri açısından Eski Anadolu Türkçesine yakın olduğu, Fütüvvetnâme’deki ahlâkî değerlerin diğer fütüvvetnâmelerle benzer olduğu ve ortak temaların birebir örtüştüğü görülmüştür. Türk-İslam Edebiyatı, kültür ve medeniyetinin temellerini oluşturan fütüvvetnâmelerden biri olan Ahî Dâ‘î Fütüvvetnâmesi’nde hem meslekî eğitimin ilkeleri hem ahlâkî değerler hem de dinî eğitimin aşamaları vardır. Fütüvvetnâme’deki inanç, ahlak, bilgi ve sanat merkezli ilkeler ahîlik teşkilatı eliyle uygulamaya konulmuştur. Eserinden hareketle Ahî Dâ‘î’nin; ilmiyle, inancıyla, mesleğiyle, ahlakıyla, edebiyle tüm yönlerden gelişmiş bir birey yetiştirilmesi hedefinin olduğu görülmektedir.

The works in the form of nizamname, which are about the morality, rule and power of futuwwa, were called fütüvvet-name. Fütüvvet-names are the handbooks of Turkish-Islamic guild which discussed the subject of personal, social and business ethics to create a virtuous society and were applied by the craftsmen and craftsmen unions in Anatolia from 13th century and 19th century. These are books that adopt the principles of chastity, justice, goodwill and wisdom in individual and vocational education and teach values such as truth, generosity, humility, repentance, safety, advice and loyalty. These moral values were taught by the Turkish-Islamic guild, an institution of non-formal education. Thus, efforts have been made to ensure social unity and solidarity and to create a common culture. In this sense, Arabic, Persian and Turkish fütüvvet-names were written. These fütüvvet-names and the studies on it have been shown as far as possible. This study aims to examine the moral values in the futuristic version of Sheikh Ahî Dâ‘î et-Tarsûsi, who was understood to have lived in the late 14th and early 15th centuries, among the most sizable fütüvvet-names. As a result of the research prepared with the method of document analysis, it was seen that the work of Sheikh Ahî Dâ‘î was close to Old Anatolian Turkish in terms of language characteristics and the moral values in fütüvvet-name were similar to other fütüvvet-names and the common themes overlapped. In Ahî Dâ’i Fütvvet-name, there are both the principles of vocational education, moral values and stages of religious education. The principles of belief, morality, knowledge, and art-centred in the fütüvvet-name were put into practice by the organization of the Turkish-Islamic Guild. Based on Ahî Dâ‘î’s work, It is seen that there is a goal to raise an individual who is developed in all respects with his knowledge, belief, profession, morality and literature.