İmam Mâtürîdi pek çok dini, kültürel medeniyetlerin merkezi olan Mâverâünnehir bölgesinde bulunan Semerkant şehrinde dünyaya gelmiş ve yine o bölgede yaşamıştır. O’nun yaşadığı dönem İslam dünyası için oldukça hareketli değişim ve gelişmelerin olduğu bir zamana rastlar. Bu dönem aynı zamanda itikadî, felsefi ve siyasi olarak yoğun tartışmaların yaşandığı ve çok çeşitli din mensupları ile de karşılaşılan bir dönemdir. Bu durum sadece İslam içi tartışmalara değil dışardan da gelen itirazlara cevap verme gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. İşte tam da böyle bir dönemde Mâtüridî’nin varlığı daha da büyük önem kazanmıştır. Zira onun dini tefekkür dünyamıza olan katkısı sadece o dönem için geçerli olarak kalmamıştır. Oluşturduğu sistematik bu gün de canlılığını devam ettirmektedir. İmam Mâtürîdî kendinden önce var olan ilmi birikimi çok daha ileri bir noktaya taşıyarak yeni bir ilmi kelâm oluşturmuştur. Özellikle kullandığı yöntemlerden sayılabilecek olan aklî, naklî ve semantik değerlendirmeler kelam ilminin bir bilim olarak var olmasında oldukça önemlidir. Mâtürîdî kelamî problemlerde özellikle akla ve istidlale büyük önem vermiştir. Ayrıca kelamî görüşlerini ortaya koyduğu eserlerinde bilgi nazariyesi, ilahiyat, peygamberlik, ahiret, kaza ve kader, insanın yapıp ettikleri, iman ve büyük günah mevzularında aklî ve aynı zamanda naklî temellendirmeler yapar. Bu yönüyle Ehl-i Sünnet kelamının oluşumunda en etkin role sahiptir. Bu çalışmada Mâtüridî kelam sistematiğinin bilhassa akıl, vahiy ve bilgi kuramı çerçevesindeki etkisi ve dini düşünce dünyamıza olan katkısı da ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Imam Mâturîdi was born in the city of Samarkand in the region of Ma warâ’ al-nahr which is the center of many religious and cultural civilizations. The period that he had lived was a time of great changes and developments for the Islamic world. It is a period in which there were many debates about faith, philosophy and politics. In this period, the objections came not only from within the Islamic religion but from the outside, and it was necessary to deal with this. In such a period, the importance of the Maturidi was once again revealed. Because his contribution to our world of religious contemplation not only remained valid for that period. The system that he created continues to live until today. In addition, he refuted the denialist movements and prepared answers for them. Maturidi’s system of kalam is rational Imam Maturidi has created a new kalam dicipline by carrying the knowledge that existed before him to a much more advanced level. The intellectual, transplantation and semantic evaluations, which can be counted especially from the methods he uses, are very important in the existence of kalam as a science. He gave great importance specially to reason and deduction in the theoretical problems of kalam. In addition, in his works in which he expresses his theoretical views on kalam, he makes rational grounds in the fields of knowledge, theology, prophecy, hereafter, and destiny. In this respect, it has the most effective role in the formation of the word of Ahl al-Sunnah. In this article, while the methods and systematics of Maturidi will be emphasized, its contribution to our world of religious thought will be also put forward. In thia study, it will be tried to reveal the influence of Maturidi kalam systematics on the theory of reason and revelation.