Bu çalışma, Cürcânî'nin "Delâilu'l-i'câz" adlı eserinde üslup metotlarına olan büyük etkisini açıklamak üzere ele aldığı nazım teorisine uygun olarak 'ihtiyar üslubunun delaletleri'ni ve 'mananın manası'nı ele almaktadır. Modern çağda, geleneksel çalışmalar ile modern eleştirel çalışmaların ortaya koyduğu teori ve metotlar arasında karşılaştırma yapan çokça çalışma yapılmıştır. Temellerini Abdülkâhir el-Cürcânî’nin (ö. 471) ortaya attığı nazım teorisinin de yapılan çalışmalar açısından büyük bir payı olmuştur. el-Cürcânî’nin nazım teorisini ortaya koyduğu günden günümüze dek söz konusu teori hakkındaki okumalar birbirini takip edegelmiştir. Ancak söz konusu teorinin ‘İhtiyâr İlkesi ve ‘Mananın manası’ mevzularıyla ilintili olan kısmı ışık tutulmaya muhtaç vaziyettedir. İşte bu çalışma da söz konusu meselenin araştırılıp kuşatılmasının bir ürünüdür. Çalışma, mukaddime, üç bölüm ve bir sonuçtan oluşmakta olup şu şekildedir: Birinci bölüm: el-Cürcânî ve çağdaş alimlere göre ‘nazm’ kelimesi ve eş anlamlıları İkinci bölüm: Delâilu’l-i‘câz’da ihtiyâr ilkesi ve nazım teorisiyle alakası Üçüncü bölüm: Delâilu’l-i‘câz’da mananın manası ve nazım teorisiyle alakası Sonuç: Araştırmacının ulaştığı en önemli sonuçlara bir bakış İşte bu çalışma bu teorideki ihtiyâr üslubunun delaletlerini ve mananın manasını ele almaktadır. Çalışmada açıklığa kavuştuğu üzere Abdülkâhir el- Cürcânî’nin nezdinde ‘ihtiyâr ilkesi’ dilsel imkanları içeren bir hazineyi temsil eden lügati ifade etmektedir ve bu lügat mütekellime konuşmasını makama uygun bir şekilde gerçekleştirmesini sağlamaktadır. Yine onun nezdinde ‘mananın manası’, onun nazım teorisiyle kendisine ulaşılan öz mahsulü ifade etmektedir ve mütekellim nezdinde mecaz, istiare ve kinaye gibi birçok farklı yoldan meydana gelmektedir.

This research seeks to study the methodology of choice and the meaning of meaning as appeared in the theory of systems in Al-Jarjani's book (Evidence of Miracles), to clarify the great impact the theory of systems has embedded in the manner of approach. There have been many studies in the modern era that have made the approach between studying heritage and the new critical studies of theories and approaches. Versification theory, which Abd al-Qahir al-Jurjani (471 AH 1078 -) coined, is one of the theories those studies have addressed well. Since al-Jurjani has coined his theory in the fifth century, studies on this theory are in progress; however, studying versification theory in terms of the following two points (the selection and meaning of the meaning) needs further research. The research in hand comes to fill this research gag. The current research includes introduction, three chapters, and conclusion. • The first chapter: the versification and its synonyms between al-Jurjani and the modern schools. • The second chapter: the selection in terms of Dalail Al-Ijaz and how the first relates to the versification. • The third chapter: meaning of the meaning in terms of Dalail Al-Ijaz and how the first relates to the versification. • Conclusion: it shows the findings the author concluded. In conclusion, the selection principle (according to al- Jurjani) relies on the language, which represents a treasury of the linguistic capabilities, which enables a speaker to translate words according to the status. Also, meaning of the meaning (according to al- Jurjani) is the main outcome al-Jurjani concluded by his theory in versification a speaker could use in more one way (e.g. metaphor, and metonymy).