Kırgız Türkçesinde Yansıma Kelimeler ve Onlardan Söz Türetme Yolları

Author:

Number of pages:
843-865
Language:
Türkçe
Year-Number:
2020-Volume 15 Issue 2

Yansıma sözcükler Türkçenin söz varlığı içerisinde önemli bir yere sahiptir. Çevremizdeki canlı ya da cansız varlıkların çıkardıkları seslerin taklidini veya onların görünüşlerini tasvir eden kelimeler, yansıma kelimelerdir. Bu tür kelimeler herhangi bir düşünceyi tam ve kesin olarak vermekte kolaylık sağlar ve anlatıma canlılık katar. Kırgız Türkçesi yansıma kelimeler bakımından çok zengindir. Kırgız Türkçesinde yansımalar genellikle ses yansımalı kelimeler (tabış tuurandı sözdör) ve biçim yansımalı kelimeler (eles tuurandı sözdör) olarak iki başlık altında incelenmektedir. Ses yansımalı kelimeler doğadaki her çeşit sesleri taklit etme yoluyla ortaya çıkar. Biçim yansımalı kelimeler ise görünüm ve hareketleri tasvir etme yoluyla ortaya çıkmaktadır. Bu tür kelimelere konuşma dilinde oldukça sık rastlanır. Aynı zamanda yansımalar edebi eserlerde, halk hikayelerinde, destanlarda, atasözleri ve deyimlerde de sık kullanılırlar. Çünkü yansımalar herhangi bir düşünceye netlik kazandırır ve anlatıma canlılık katarlar. Yansımalar ses, şekil, görev, fonksiyon ve işleyiş açısından düzenli bir yapıya sahiptir. Bu yapılar Kırgız Türkçesinde bağımsız ve ayrı bir kelime grubunu oluşturmuştur. Onlar ses, şekil ve anlam bakımından pek çok özelliği bünyesinde taşırlar. Kırgız Türkçesinde yansımalar dört şekilde kullanlır. 1. Kök halinde. 2. İkilemeli yansımalar halinde. 3. Yardımcı fiillerle beraber. 4. Çeşitli eklerle türemiş halinde. Yansımalar tek heceli köklerden giderek genişleyen ve türetmelerle büyüyen bir yapıya sahip olduğu için çeşitli eklerle türemiş biçimleri dilimizde oldukça fazla kullanılmaktadır. Bu çalışmada Kırgız Türkçesindeki yansıma kelimeler yapı bilgi açısından incelenmektedir.

Keywords


Onomatopoeic words have an important place in the vocabulary of Turkish. Onomatopoeic words are the words that imitate or define the sounds or visions coming from any living or non-living creatures around us. Such words help to convey an idea exactly and comprehensively. Kyrgyz Turkish is also rich in onomatopoeic words. Onomatopoeic words in Kyrgyz Turkish analyzed into two categories as Sound Onomatopoeic Words and Shape Onamatopaeic Words. Sound onomatopoeic words emerge through mimicking all kinds of sounds in nature. Shape Onomatopoeic words appear by depicting apperances and movements. These words are very common in spoken language. Also used in literary works, folk tales, epics, proverbs and idioms. This is because it gives clarity to any thought and adds vitality to the narration. Onomatopoeic words have regular structure in terms of sound, shape, task, function and operation. These structures formed an independent and seperate word group in Kyrgyz Turkish. They have many features in terms of sound, shape and meaning. Onomatopoeic word in Kyrgyz Turkish are used in four ways. 1. İn the form of root. 2. Reflection repetition forms. 3. With auxiliary verbs. 4. With various suffıxes. Since the reflections have a structure that expands from the monosyllabic roots and grows with derivatives, the forms derived from various supplements are widely used in our language. İn thıs study, Onomatopoeic words in Kyrgyz Turkish are exemined in terms of structure knowledge.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 880
Number of downloads 402

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.