Batılılaşma tarihimiz içinde Tanzimat Devri’nin önemli bir yere sahip olduğu bilinen bir gerçektir. Çünkü bu dönemde alınan kararlar ve yapılan yenilikler, Osmanlı Devleti’nin siyasî ve kültürel hayatında köklü değişikliklere sebep olmuştur. Dönemin bütün edebiyatçıları ile birlikte Ahmet Mithat Efendi de bu gelişmelerin tanıklarındandır. Hemen hemen her konuda yazarak edebiyatımıza birçok eser kazandıran Ahmet Mithat Efendi, aile ve toplum hayatımızın birçok yönünü bu eserlerinde ele almıştır. “Hikmet-i Peder” romanı da baba kavramı üzerinde durduğu ve babanın aile kurmada, çocukların evlilik ve eğitimindeki rolünü sorguladığı önemli eserlerindendir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan tarama modeli kullanılmıştır. Hikmet-i Peder romanı başta olmak üzere, “Hüseyin Fellâh”, “Müşahedat”, “Paris’te Bir Türk”, “Eski Mektuplar”, “Henüz On Yedi Yaşında”. “Acaib-i Alem”, “Çengi”, “Taaffüf”, “Diplomalı Kız”, “Felatun Beyle Rakım Efendi”, romanlarındaki baba karakterleri incelenmiştir. Bu romanlara genel olarak bakıldığında romanlardaki baba karakterlerinin kimisinin ismi romanda verilmiştir. Eski Mektuplar’da Saim Bey, Acaib-i Alem’de Hicabi Efendi, Çengi romanında Canbert Bey, Taaffüf romanında Daniş Bey, Diplomalı Kız romanında Jean Pepres, Felatun Beyle Rakım Efendi romanında ise Mustafa Meraki Efendi’nin isimleri verilmiştir. Henüz On Yedi Yaşında romanında ise Kalyopi’nin babasına, Hüseyin Fellah romanında Hüseyin’in babasına, Paris’te Bir Türk adlı romanda Nasuh Bey’in babasına yer verilmiş olup isimleri belirtilmemiştir. Müşahedat romanında ise baba figürü olarak Ahmet Mithat vardır. Araştırmanın temelini oluşturan Hikmet-i Peder romanındaki baba karakterinin de mesleği verilmiş olup ismi verilmemiştir. Çalışmanın sonucunda Ahmet Mithat Efendi’nin aile ve toplum hayatımızda baba kavramının önemine işaret ettiği görülmüştür.

It is a known fact that the Tanzimat Era has an important place in our history of westernization. Because the decisions taken and innovations made during this period caused radical changes in the political and cultural life of the Ottoman Empire.Ahmet Mithat Efendi along with all the writers of the period are among the witnesses of these developments. Ahmet Mithat Efendi, who brought many works to our literature by writing on almost every subject, has dealt with many aspects of our family and community life in these works. The novel “Hikmet-i Peder”is one of the significant works in which the father focuses on the concept of father and questions the role of the father in establishing a family, marriage and education of children. In this study, survey model which is one of the qualitative research methods was used. The father characters in the novels, particularly “Hikmet-i Peder”, “Hüseyin Fellâh”, “Müşahedat”, Paris’te Bir Türk ”,“ Eski Mektuplar ”,“ Henüz On Yedi Yaşında ” “Acaib-i Alem”, “Çengi”, “Taaffüf”, “Diplomalı Kız”, “Felatun Beyle Rakım Efendi” were examined. When these novels are examined in general, some of the father characters in the novels are named in the novel. In the Eski Mektuplar, the names of Saim Bey, Hicabi Efendi in Acaib-i Alem, Canbert Bey in the novel Çengi, Daniş Bey in the Taaffüf novel, Jean Pepres in the Diplomatic Girl novel, and Mustafa Meraki Efendi in the novel Felatun Beyle Rakım Efendi. In the novel Henüz 17 Yaşında, the father of Kalyopi, Hüseyin Fellah in his novel Hüseyin's father, a Turkish novel in Paris, Nasuh Bey's father's names are not mentioned. In the novel Müşahedat, Ahmet Mithat is the father figure. The father character of Hikmet-i Peder which constitutes the basis of the research is also given the profession and the name is not given. As a result of the study, it was seen that Ahmet Mithat Efendi points to the importance of the concept of father in our family and community lives.