TÜRKÇE SÖZLÜK’TE “hlk.” ETİKETLİ SÖZLÜK BİRİMLERİN TANIMLANMA YÖNTEMİ ÜZERİNE

Author:

Number of pages:
1989-2002
Language:
Türkçe
Year-Number:
2019-Volume 14 Issue 4

Türkiye’de sözlük bilimi araştırmaları sistemli olarak Cumhuriyet döneminde başlamıştır. Cumhuriyet dönemine gelene dek oluşan sözlükçülük geleneği bu dönemde yapılan sözlükçülük çalışmalarına ve araştırmalarına kaynaklık etmiştir. Sözlük bilimi çalışmaları özellikle son yüzyıllarda Batı’da yapılan bilgisayar destekli çalışmalarla zenginleşmiş ve kuramsal çerçeveye oturmuştur. Türkiye’de yapılan çalışmalarda ise kuramsal çerçeve konusunda yapılan çalışmalar daha yeni olmakla birlikte daha çok sözlük yazımı ve uygulama alanında çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalarda da kuramsal bakımdan birtakım eksiklikler görülmektedir. Genel anlamda Türkçe üzerine sözlük bilim çalışmalarının eksikliğinin yanında ağız sözlükleri üzerine kuramsal çalışmalar daha da az sayıdadır. Bu eksikliği gidermek için son yıllarda sözlük bilimi ve özellikle de ağız sözlükçü üzerine yapılan çalışmaların sayısı artmıştır. Söz konusu çalışmaların büyük bir bölümü ağız sözlükleri ve ağız sözlüklerinde görülen yöntem hataları üzerinedir. Özellikle Türkçe Sözlük’te (TS) hlk. etiketli sözlük birimler üzerine çalışmalar nadirdir. Bu çalışmaların geliştirilip Türk ağız sözlüklerine referans oluşturan Derleme Sözlüğü (DS) ile karşılaştırılması ve her iki sözlüğün halk ağzından alınan sözcükleri tanımlamadaki yaklaşımlarının ortaya konulması gerekmektedir. Halk ağzından Türkçe Sözlük’e giren sözler üzerine daha önce de değerli çalışmalar yapılmıştır. Söz konusu çalışmalar nicelik olarak yeterli seviyede değildir. Türk sözlük biliminin gelişmesi açısından özellikle genel sözlükler ile ağız sözlüklerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi büyük önem taşımaktadır. Bu amaçla çalışmamızda Türkçenin önemli sözlükleri olan TS ve DS üzerinden halk ağzından alınan sözcükleri inceleyerek Türk sözlükçülüğünün sorunlarından biri olan tanımlama konusu karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır.

Keywords


Lexicography research in Turkey started systematically in the Republic period. The tradition of lexicography that had been formed until the Republic period became the source for the lexicography studies and enquiries during that period. The studies of lexicology have been enriched by the computer aided studies especially in the West in the last centuries and settled in the theoretical framework. In the studies conducted in Turkey, studies on the theoretical framework are more recent whereas more studies on the field of dictionary writing and practice have been performed. In these studies, certain deficiencies in terms of theoretical aspects are also seen. Besides the lack of lexicography studies in Turkish in general sense, there are fewer theoretical studies on subdialect dictionaries. In order to overcome this deficiency, the number of studies on lexicography and especially subdialect dictionaries, has increased in recent years. A large part of the aforementioned studies is on subdialect dictionaries and methodological errors observed in subdialect dictionaries. In particular, studies on hlk. labelled lexemes in the Turkish Dictionary (TD) are rare. These studies should be developed and compared with the Compilation Dictionary (CD), which makes reference to Turkish dialect dictionaries, and the approaches of both dictionaries in defining the words taken from local subdialects should be put forward. Previously valuable studies have been made on the words borrowed from local subdialects into the Turkish Dictionary. However, the studies in question are not quantitatively adequate. In terms of the development of Turkish lexicography, especially comparative analysis of general dictionaries and subdialect dictionaries is of great importance. For this purpose, in this study, by examining the words borrowed from local subdialects through TD and CD, which are the important dictionaries of the Turkish language we address the issue of definition comparatively which is one of the problems of Turkish lexicography.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 612
Number of downloads 436

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.