Türk dilinin yabancı kültür çevreleriyle dilsel temasa geçtiği dönem olan Eski Uygur Türkçesi, özellikle Budizm temelinde gelişen zengin malzemelere dayalı edebî geleneğe sahip bir dönemdir. Budizmin Mahāyāna mezhebi temelinde gelişen ve Budizmin asırlar boyu süren sıkıcılığına karşı tepki niteliği taşıyan Tantrik Budizmi benimseyen Uygurlar, Yüan hanedanlığı döneminde Tantrik Türk Budizmine dayalı dhāraṇī edebiyatını oluşturarak Türk diline zengin malzemeler sunmuştur. Uygurların benimsedikleri bu Tantrik anlayış, tören, sembol, dua ve büyülere önem veren dinî düşünce sistemini yansıtmaktadır. Uygurlar tarafından 8. yüzyıldan 14. yüzyıla kadar benimsenen farklı dinler üzerine yorumlar dışında Tibet Budizminin 13. ve 14. yüzyıllarda Turfan bölgesinde İslamî döneme rağmen güçlü bir etkide olduğu görülmektedir. Uygurlarda da görülen ve etkileri yoğun olan Tantrik Budizm, Budalığa hızlıca ulaşmak için sayısız özel teknik ve Budist uygulamaların son noktasını oluşturduğu için genellikle “Metot aracı” olarak adlandırılır. Özellikle mantraların, görsellerin ve Tanrıların kullanımı yoluyla, bazı uyanmalar gerçekleşmektedir. Bunlar, derin dinî tecrübe ile Budalığa uzun Bodisattva yolundan daha kısa ve hızlı şekilde ulaşma amacından ileri gelmektedir. Bu edebiyata ait eserlerden Uṣṇīṣa Vijayā Dhāraṇī Sūtra, dil içi ve dil dışı özelliklerden hareketle, 13. ya da 14. yüzyıla dayandırılan Tantrik bir metin olarak “Tüm Kötülüklerden Arınma” amacını taşıyan büyü metni olarak bilinmektedir. Bu çalışmada, genellikle Buda topluluğu ile ilişkili yüksek zümre anlamında terimler üreten+lArIlIġ yapısına değinilerek bu topluluk yapısının oluşma biçimlerine, yaşanan kalıplama olayı ile bu biçimbirime yüklenen dinî fonksiyona değinilmek hedeflenmiştir.

Old Uyghur Turkic, which was the period when Turkic language came into linguistic contact with foreign cultural circles, is a period with a literary tradition based on rich materials developed especially on the basis of Buddhism. Uyghurs adopting Tantric Buddhism, which developed on the basis of the Mahāyāna Buddhism and which reacted against the boringness of Buddhism for centuries, presented rich materials to the Turkic language by creating dhāraṇī literature based on Tantric Turkish Buddhism during the Yuan dynasty. Except for the comments on the different religions adopted by the Uyghurs from the 8th to the 14th century, Tibetan Buddhism seems to have had a strong influence in the Turfan region in the 13th and 14th centuries despite the Islamic period. Tantric Buddhism, which is also seen in Uyghurs and has intense effects, is often called the “Method tool” because it is the end point of numerous special techniques and Buddhist practices to quickly reach Buddhahood. Some awakenings take place, especially through the use of mantras, images and Gods. These come from the aim of reaching Buddhahood shorter and faster than the long Bodisattva road with deep religious experience.This Tantric understanding adopted by the Uyghurs reflects the religious thought system that attaches importance to ceremonies, symbols, prayer and magic. Among the works of this literature, Uṣṇīṣa Vijayā Dhāraṇī Sūtra is known as “Purification of All Evil” olarak as a Tantric text based on the 13th or 14th century, based on the language and non-linguistic features. In this study, it is aimed to mention the formation of this collective structure and the religious function attributed to this morphology by the formation of this community structure, which generally produces terms in the meaning of high group related to the Buddha community.