Osmanlı Devleti’nde 19. yüzyılda Tanzimat’ın ilanıyla sosyal ve siyasal alanda birçok değişiklik meydana gelmiştir. Yüzyılın getirdiği gelişmeler Türk edebiyatının da seyrini değiştirmiş, yönünü Batı’ya döndürmüştür. Edebî hareketliliğin çok yoğun olduğu bu dönem, edebiyatta farklı mahfillerin ortaya çıkmasına ve yeni yayın, okuyucu-yazar kitlelerinin oluşmasına zemin hazırlamıştır. Türk edebiyatı Batı'dan etkilenmiş; yeni tür ve biçimler denenmiştir. Klâsik Türk edebiyatının kendi içinde dönüşümler yaşanmış, yeni temalar girmiştir. Oluşan edebiyat mahfilleri kitapların yanı sıra gazete ve dergilerde de görünür olmuştur. Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatının başlangıç dönemlerinde gazete ve dergiler müstakil eserlerden daha etkili olmuştur. Tanzimat dönemi ile başlayan kimi yeni tür ve şekillerin ilk örnekleri Batılı yazar ve şairlerin eserlerinin tercümesi biçiminde gerçekleşmiştir. Türk edebiyatında zaten var olan tercüme ve şerhler kabuk değiştirmiş, Batı eksenli çeviri şekli ve eserleri rağbet görmeye başlamıştır. Arapçadan ve Farsçadan yapılan tercüme ve şerh faaliyetlerinin görünür olduğu gazetelerden birisi de Tercümân-ı Hakîkat gazetesidir. Batı dillerinden yapılan yeni edebî türler yanında Farsçadan yapılan şiir çevirileri edebî tercümelerimizin farklı bir yönünü ortaya çıkarmıştır. Tercümân-ı Hakîkat gazetesinde Farsça şiir tercüme edenlerden biri de Muallim Feyzî’dir. Muallim Feyzi, Hayyam’ın rubailerini ilk defa tercüme eden kişidir. Mütercim, Hayyâm’ın bütün rubailerini tercüme etmeden önce Tercümân-ı Hakîkat gazetesinin “Edebiyât” sütununda “Fıkra-ı Edebiyye” başlığı ile iki rubaisini tercüme etmiştir.  Çalışmamıza konu olan tercümeler Tercümân-ı Hakîkat gazetesindeki “Fıkra-ı Edebiyye” başlığı altındaki Ömer Hayyâm’ın iki rubaisinin Muallim Feyzî tarafından yapılan tercümesidir. Muallim Feyzî’nin ve Hayyâm’ın kısa hâl tercümelerine yer verilecek, Farsça rubailer ve tercümeleri bir inceleme ile neşredilecektir.

In the Ottoman Empire, many changes occurred in the social and political spheres with the declaration of Tanzimat in the 19th century. The developments of the century also changed the course of Turkish literature and turned its direction towards the West. This period, in which literary mobility was very intense, prepared the ground for the emergence of different neighborhoods in literature and the formation of new publications, reader-writer masses. Turkish literature was influenced by the West; new genres and forms were experimented with. Classical Turkish literature underwent transformations and new themes were introduced. The literary circles that emerged became visible in newspapers and magazines as well as books. In the early periods of Turkish literature, which developed under Western influence, newspapers and magazines were more effective than independent works. The first examples of some new genres and forms that started with the Tanzimat period were translations of the works of Western writers and poets. The translations and commentaries that already existed in Turkish literature changed their shells, and Western-oriented translations and works began to gain popularity. Tercümân-ı Hakîkat was one of the newspapers where translation and commentary activities from Arabic and Persian were visible. In addition to new literary genres from Western languages, poetry translations from Persian revealed a different aspect of our literary translations. One of those who translated Persian poetry for Tercuman-ı Hakikat newspaper was Muallim Fayzî. Muallim Fayzi was the first person to translate Khayyam's rubaies. Before translating all of Khayyam's rubaies, the translator translated two rubaies under the title "Fıkra-ı Edebiyye" in the “Literature" column of Tercuman-ı Hakikat. The translations that are the subject of our study are the translations of two rubaies by Muallim Fayzi under the title "Fıkra-ı Edebiyye" in Tercuman-ı Hakikat newspaper. Short biographies of Muallim Fayzi and Khayyâm will be given, and the Persian rubaies and their translations will be published with a review.