Sözlük Bilimi (Leksikografi) Bağlamında Yahya Kemal’in Bütün Eserlerinde Geçen Batı Kökenli Kelimeler

Author:

Number of pages:
2863-2908
Language:
Türkçe
Year-Number:
2023-Volume 18 Issue 4

Dil biliminin alt dalı olan sözlük biliminin ilkeleriyle yapılan sözlük çalışmaları yüzyıllar içinde çeşitlilik kazandı. Son yüzyılda gittikçe ivme kazanan bir sözlük türü de “şair ve yazar sözlükleri” oldu. Bin üç yüz yıldan fazla zamandır yazı dili olan Türkçe’nin zirvesi olan şair ve yazarlarımızın söz varlıklarının bilinmesi ve onların sözlüklerinin hazırlanmasının çok ayrı bir değeri vardır. Şair ve yazar sözlüklerinin hazırlanması hem Türk dilinin tarihi seyrinin hem de dilin ferdȋ plandaki gelişiminin takip edilmesi açısından gereklidir. Şair ve yazar sözlükleri bize birçok açıdan inceleme alanı sunar. Bunlardan biri de dile giren alıntı kelimelerin tespitidir. Sözlük biliminin ilkeleriyle hazırlanan şair ve yazar sözlükleri, diller arasındaki ilişkilerin ortaya konması, dilde mevcut alıntı kelimelerin tespit edilmesi açısından önemli birer kaynaktır. Bu makale ile biz de Yahya Kemal Beyatlı’nın eserlerinin örnekli sözlüğündeki Batı kaynaklı kelimeleri tespit ettik. Yahya Kemal, eserlerinde 16 ayrı Batı dilinden kelime kullanmıştır. Eserlerde Fransızca: 370, İtalyanca: 101, Rumca: 68, İngilizce: 20, Yunanca: 17, İspanyolca: 5, Ermenice: 5, Latince: 7, Macarca: 3, Rusça: 3, Bulgarca: 5, Makedonca: 2, Slavca: 3, Sırpça: 3, Arnavutça: 1, Almanca: 3 kelime vardır. Eserlerde geçen özel adlar dışındaki Batı kaynaklı kelimelerin toplam sayısı: 616’dır. Eserlerde geçen özel adlar dışındaki Batı kaynaklı kelimelerin toplam geçiş sıklığı: 4691’dir. Batı kaynaklı özel adların toplam sayısı: 1373’tür. Batı kaynaklı özel adların toplam geçiş sıklığı: 7032’dir. Eserlerdeki bütün Batı kaynaklı kelimelerin sayısı: 1989, geçiş sıklığı 11723’tür. Yahya Kemal, özel adlar dışındaki Batı kaynaklı kelimelerin 111 tanesini orijinal haliyle kullanmıştır.

Keywords


Dictionary studies based on the principles of lexicography, a sub-branch of linguistics, have diversified over the centuries. Another type of dictionary that has gained momentum in the last century has been "poet and writer dictionaries". Knowing the vocabulary of our poets and writers, the pinnacle of Turkish, which has been the written language for more than thirteen hundred years, and preparing their dictionaries has a very special value. Preparation of dictionaries of poets and writers is necessary in order to follow both the historical course of the Turkish language and the development of the language on an individual level. Dictionaries of poets and writers offer us a field of analysis from many aspects. One of these is the detection of loanwords that enter the language. Dictionaries of poets and writers prepared with the principles of lexicography are important sources in terms of revealing the relationships between languages and identifying loan words existing in the language. With this article, we identified Western words in the exemplary dictionary of Yahya Kemal Beyatlı's works. Yahya Kemal used words from 16 different Western languages in his works. The works include French: 370, Italian: 101, Greek: 68, English: 20, Greek: 17, Spanish: 5, Armenian: 5, Latin: 7, Hungarian: 3, Russian: 3, Bulgarian: 5, Macedonian: 2, Slavic. There are: 3, Serbian: 3, Albanian: 1, German: 3 words. The total number of words of Western origin, excluding proper names, in the works is 616. The total frequency of occurrence of Western words, excluding proper names, in the works is 4691. The total number of proper names of Western origin is 1373. The total frequency of occurrence of Western proper names is 7032. The number of all Western words in the works is 1989, the frequency of occurrence is 11723. Yahya Kemal used 111 of the Western words, except proper names, in their original form.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 206
Number of downloads 246

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.