Fuzȗlȋ’nin Gönlünden Sıdkȋ’nin Gönlüne Bir Yol: Vezinleri Tutmayan İki Gazelin Yapısalcılık Kuramıyla Nazireciliğe Bakışı

Author:

Number of pages:
2511-2543
Language:
Türkçe
Year-Number:
2023-Volume 18 Issue 4

Sanat, insan ruhunun ve yaşamının vazgeçilmez unsurlarındandır. Onun doğanın aynaya yansıması olduğunu düşünürsek mutlaka o aynanın arkasında önemli kodlar vardır. Bu kodları iyi görmek gerekir, çünkü edebȋ metin, yüzeysel yapının arkasındaki derin yapıyı görüp onun önemli ögelerini tespit eden ve işlevi sağlayan tekniğin bilinmesiyle anlaşılır. Bir metni anlama ve anlatma konusu tarih boyunca tartışılan konulardan olmuştur. 19. yüyılda dil bilimi alanındaki reformlar birçok alanda uygulama alanı bulmuş ve malzemesi dil olan edebiyatı da etkilemiştir. Sanat eseri yıllarca anlama doymuştur. Anlam demek bilgi yoğunluğu demektir ve bilginin çok olduğu yerde ise iletişim zayıflayacaktır. Bu nedenle metnin göndergesi yine kendisine çevrilmiştir. Böylece bir metnin anlaşılmasında, gelenekçi şerh yöntemleri yanında metin merkezli eleştiri kuramları da uygulanabilir. Bunlardan biri de yapısalcılık kuramıdır. Metin incelemesinde hangi kuramın uygulanacağı konusunda kesin bir kararlılık yoktur, bilim yeniliklere ve değişimlere açıktır. Bunu metnin ses, biçim ve anlam durumu tayin etmeli ve sanat eserine eklektik yaklaşılmalıdır. Bütün yöntemlerde amaç metni iyi anlamak ve anlatmaktır. Bu çalışmanın ilk bölümünde Fuzȗlȋ’nin “gördüğün gönlüm” redifli gazeli ile Sıdkȋ’nin “idi gönlüm” redifli gazelleri ayrı ayrı klasik şerh yöntemine göre açıklanıp daha sonra yapısalcılık kuramı açısından incelenecektir. Son bölümde ise “nazirecilik” kavramından bahsedilip kafiyeleri aynı, redifleri benzer ancak vezinleri farklı olan iki gazel yapısalcılık açısından karşılaştırılıp Sıdkȋ’nin Fuzȗlȋ’ye nazire yazmış veya ondan etkilenmiş olabileceği gösterilmeye çalışılacaktır.

Keywords


Art is a fundamental element of human spirit and life. Since it is the reflection of nature on the mirror, there must be significant codes behind it. It is crucial to see these codes well because literary texts are understood by knowing the technique which determines the important elements of the deep structure underneath the surface structure. Understanding and narrating a text has been one of the issues discussed throughout history. In the 20th century, reforms in linguistics have found application in many other fields, eventually affecting literature, the material of which is language. Artworks have been saturated with meaning for years. Meaning means density of information, and when there is a lot of information, it weakens communication. For this reason, the referent of the text has been translated to itself. Therefore, in understanding the text, text-centred criticism theories, one of which is Structuralism, have been tried in addition to traditionalist commentary methods. In text analysis, there is no certainty of which method will be applied since science is open to innovations and changes. This should be determined by the acoustic, stylistic, and semantic features of the text, and an eclectic approach to the artwork should be taken. In any method, the purpose is understanding and narrating the text well. In this study, firstly, Fuzûlî’s ghazal with the radif “my heart you see” and Sıdkî’s ghazal with the radif “was my heart” will be explained separately according to the classical commentary method and then analysed in terms of Structuralism. In the last part, the concept of “nazira tradition” will be mentioned and two ghazals with the same rhyme, similar radifs but different meter will be compared in terms of Structuralism. Also, it will be tried to show that Sıdkȋ may have written naziras to Fuzȗlȋ or that he might have been influenced by him.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 130
Number of downloads 192

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.