Eski Türkçe olarak adlandırdığımız dönem esasen üç sahadan oluşmaktadır. Bu sahalar Orhon Türkçesi, Eski Uygur Türkçesi ve Karahanlı Türkçesidir. Eski Türkçe döneminden elimize en fazla eserin ulaştığı saha ise Eski Uygur Türkçesidir. Bu dönemde farklı dinî metinlerinden yapılmış geniş bir çeviri külliyatı ve telif eserler bulunmaktadır. Bazı araştırmacıların Eski Türkçe bazı araştırmacıların ise Orta Türkçe dönemi içerisinde değerlendirdiği Karahanlı Türkçesi döneminde ise Kutadgu Bilig, Dîvânu Lugâti’t-Türk, İlk Kur’an Tercümeleri ve Atebetül-Hakayık gibi önemli eserler yer almaktadır. Bu iki dönem eserleri çeşitli çalışmalarda ses bilgisi, şekil bilgisi, cümle bilgisi ve anlam bilimi gibi konular açısından incelenmiştir. Bu çalışmada Eski Uygur Türkçesi ve Karahanlı Türkçesi metinlerinde tespit edilen sözcük sonu y türemesi üzerinde durulmuştur. Bu ses türemesinden önce y ünsüzü hakkında kısa bilgi verilmiş, Eski Türkçe döneminde başta ve ortada görülen y türemesine dair örneklere değinilmiştir. Ayrıca bu ses türemesinin Eski Uygur ve Karahanlı Türkçelerinde nasıl bir farklılık gösterdiği ele alınmıştır. Sözcük sonu y türemesinin Türkçe ve alıntı sözcüklerde hangi fonetik sebepten meydana geldiği tespit edilmiştir. Değerlendirilen sözcük Eski Uygur Türkçesi ve Karahanlı Türkçesi dışındaki metinlerde geçiyorsa o döneme ait metinlerden örnekler sunulmuştur. Bu çalışmanın amacı sözcük sonunda y türemesinin meydana geldiği sözcükleri tespit etmek ve bu türemenin nedenlerini fonetik kurallar çerçevesinde açıklamaktır.

The period that we call Old Turkish essentially consists of three fields. These fields are Orkhon Turkish, Old Uyghur Turkish and Karakhanid Turkish. The field in which the most works from the Old Turkish period reached us is the Old Uyghur Turkish. In this period, there is a wide corpus of translations and copyrighted works made from different religious texts. There are important works such as Kutadgu Bilig, Dîvânu Lugâti't-Türk, First Qur'an Translations and Atebetül-Hakayık in the Karakhanid Turkish period, which some researchers evaluate in Old Turkish and some researchers within the Middle Turkish period. The works of the two periods have been analyzed in various studies in terms of phonetics, morphology, sentence, semantics, knowledge. In this study, the end-of-word y consonantal reproduction detected in Old Uyghur Turkish and Karakhanid Turkish texts is emphasized. Before this consonantal reproduction brief information is given about the consonant y, and examples of the y consonantal reproduction seen at the beginning and in the middle in the Old Turkish period are also mentioned. In addition, it is discussed how this consonantal reproduction differs in Old Uyghur and Karakhanid Turkish. The phonetic reason for the consonantal reproduction of y in Turkish and borrowed words has been determined. If the evaluated word occurs in texts other than these two periods, examples from the texts of that period are presented. The aim of study is to determine the words in which the consonantal reproduction of y occurs at the end-of-word and the reasons for this consonantal reproduction include phonetic rules.