Hakasça “Ah Çĭbek Arığ” Destanında Kadınla İlgili Söz Varlığı

Author:

Number of pages:
937-948
Language:
Türkçe
Year-Number:
2023-Volume 18 Issue 2

“Söz varlığı”, dil çalışmalarında sıkça ele alınan konulardandır. Dil, dönem, lehçe, eser türü, metin, yazar veya zümre gibi farklı öğelerin söz varlığı üzerine yapılacak incelemelerde sık sık kullanılır. “Söz varlığı”, dil alanında metin araştırmalarında da kullanılıp, metinlerin sözlüklerine veya dizinlerine ek olarak dâhil edilebilir. Destan, bir ulusun tarihini, kültürünü ve mitolojisini anlatan, genelde sözlü olarak aktarılan uzun hikâyelerdir. Bu hikâyeler, bir ulusun tarihi, mitolojisi ve kültürü hakkında bilgi verirken aynı zamanda ülkenin değerlerini ve inançlarını da gözler önüne serer. Destanlar genellikle mitolojik kahramanlar veya önemli olaylar üzerine kuruludur. Bu destan kahramanları dönemden döneme değişmekle birlikte aktardığı/anlattığı durumlar bir ulusun dimağına işlemiş olaylardır. Türk destanlarında, destanın başkahramanları çoğunlukla erkek olmakla birlikte kadınlar, erkek destan kahramanının sonsuz yolculuğunda yardımcı bir rolde karşımıza çıkmakta iken Hakas destanlarında başkahramanı kadın olan destanlar, Türk destanlarıyla kıyaslandığında sayıca daha fazladır. “Ah Çĭbek Arığ”, Hakaslara ait kadın kahramanlık destanlarından biridir. Destanın başkahramanı “Ah Çĭbek Arığ”, halkın en sıkıntılı zamanında ortaya çıkıp, halkın sorunlarını çözmekte, ulusa bir düzen getirmektedir. Söz varlığı noktasında destanda olayların akışı esnasında kullanılan dil ve dolayısıyla ortaya konulan dil malzemesi, olaylar bir kadın başkahramanın çevresinde gerçekleşmesi bakımından halkın genel söz dağarcığına ait söz varlığının yanı sıra yalnız kadınlara ait söz varlığına da yer verilmektedir.

Keywords


“Vocabulary” is one of the topics that are frequently discussed in linguistic studies. It is used to analyze the vocabulary of different elements such as language, period, dialect, type of work, text, author or group. “Vocabulary” can also be used in text research in the field of linguistics and can be included in the dictionaries or indices of texts. An epic is a long narrative, usually orally transmitted, that tells the history, culture, and mythology of a nation. These narratives provide information about the history, mythology, and culture of a nation while also reflecting its values and beliefs. Epics are generally based on mythological heroes or important events. These epic heroes may change from period to period, but the events they narrate are imprinted on the nation's memory. In Turkish epics, the main heroes are mostly male, but women appear in a supporting role on the endless journey of the male epic hero. In contrast, in Khakas epics, there are more epics with female main heroes than in Turkish epics. The main hero of the epic, “Ah Çĭbek Arığ”, appears during the most difficult times of the people and solves problems, bringing order to the nation. The language used in the epic and the resulting language material include the word existence of the general vocabulary of the people as well as the word existence specific to women, considering that the events take place around a female main hero.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 166
Number of downloads 346

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.