Macarcadaki Eski Batı Türkçesi Ödünçleme Sözcüklerin Uyum Oranları: Bir Nicel Analiz

Author:

Number of pages:
1395-1427
Language:
İngilizce
Year-Number:
2023-Volume 18 Issue 2

Çalışma, 377 Eski Batı Türkçesi (West Old Turkic - WOT) ödünçleme sözcüğün Macarcadaki sesbilgisel adaptasyonunu Levenshtein uzaklık formülü ile sesbilgisel uzaklığı ölçerek sunmakta ve değerlendirmektedir. Daha az mesafeli benzeşmeler için daha düşük ceza puanı ile daha hassas bir düzenleme mesafesi algoritması önerilmiştir. Bu görev için “ayırt edici özellik” ağırlıklı bir yaklaşım benimsenmiş, Türk ve Macar dillerine ait sesbirimleri kümesi, bir ayırtedici özellik matrisinde değerlendirilmiş ve sınıflandırılmıştır. Veri olarak, ödünç alınmadan önceki son halleriyle yeniden yapılandırılmış Macarcadaki Eski Batı Türkçesi sözcükler kullanılmıştır. Bunlar Macarcadaki ilgili söz varlığının kökenleri olarak ele alınmaktadır. Adaptasyon oranı, her bir sözcük çifti için ve toplam olmak üzere ayrı ayrı ölçülmüştür. Buna ek olarak, düzenli adaptasyonlar açısından bazı belirli örüntüler tartışılmış ve her iki dildeki belirli bazı sesler arasındaki mesafenin hesaplanmasıyla ilgili sorunlu konular ortaya çıkarılmıştır. Bu makale, Levenshtein algoritmalarındaki ceza puanlarına ilişkin hassasiyetlileştirme yaklaşımlarını vurgulamaya yönelik süregelen eğilimin bir devamı olmakla birlikte, aynı zamanda dilsel tipolojiyi kullanarak ödünçleme sözcük adaptasyonlarını formüle etmeye yönelik bir diğer girişimdir. Türk dilleri ve Macarca, tarihsel olarak uzun süre aynı sprachbund'u paylaşan; sondan eklemeli yapılar, ünlü uyumu özellikleri, zengin ünlü envanterleri vb. gibi ortak yönleri olduğu bilinen iki grup olduğundan, bu çalışma aynı zamanda etkileşimsel dilbilim alanına katkı sağlama motivasyonunu da ayrıca taşımaktadır.

Keywords


The study presents and evaluates the phonetic adaptations of 377 West old Turkic loanwords in Hungarian by measuring the phonetic distance with the Levenshtein distance formula. A more sensitive edit distance algorithm is proposed with a reduced operation cost for less distant assimilations. A “distinctive feature” weighted approach is adopted for the task, and the set of phonemes concerning Turkic and Hungarian languages are evaluated and categorized in a distinctive feature matrix by their features. Reconstructed WOT words in their latest form before the borrowing, were used for the data. These are treated as the origins of the relevant vocabulary in Hungarian. The adaptation rate is quantified for each word pair and overall. In addition to this, several patterns in terms of regular adaptations are discussed, and some problematic issues regarding the calculation of the distance between some particular sounds in both languages are brought out. While this paper is a continuation of the ongoing trend of emphasizing refinement approaches to operation costs in Levenshtein algorithms, it is also an attempt to formulate loanword adaptation by using linguistic typology. Turkic languages and Hungarian are two sides that shared historically the same sprachbund for a long period and are known to have some mutualities such as agglutinative structures, harmonical features, rich vowel inventories, etc, this study also holds the motivation to be a contribution to the field of contact linguistics.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 159
Number of downloads 246

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.