Orhan Kemal’in Bereketli Topraklar Üzerinde Romanında Köyden Piyasaya: Erkeklik ve Erkek Olmak

Author:

Number of pages:
371-387
Language:
Türkçe
Year-Number:
2023-Volume 18 Issue 1

Orhan Kemal’in ilk baskısı 1954 yılında yayımlanan Bereketli Topraklar Üzerinde romanı, 1940’lı yıllarla birlikte Türk tarımında makineleşmenin gelişimine koşut olarak oluşan toprağa bağlı ekonomik, sosyolojik ve kültürel sorunlar nedeniyle sınıfsal farkların keskinleştiği Çukurova bölgesinin toplumsal bir panoramasını çizer. Eserde şehirli-köylü arasındaki sınıfsal farklılıklar ve çatışma, kapitalist çalışma düzeninin neden olduğu emeğin değersizleştirilmesi ve sömürü, ağır koşullar altında çalışan insanların yaşamlarının önemsenmeyişini işaret eden etik ihlaller, sermaye ile emek arasındaki ekonomik uçurumun neden olduğu sosyolojik ve kültürel sorunlar ve kırsaldan şehre değişen toplumsal değerler ele alınır. İş edinmek amacıyla köyden şehre giden baş karakterlerin fabrika-şantiye-çiftlik üçgeninde çalışma koşullarının gerçekçi bir yaklaşımla sergilendiği roman, kapitalist çalışma düzeni içerisinde verilen hayatta kalma mücadelesini yolculuk teması bağlamında sembolikleştirir. Destanlardan masallara, efsanelerden romanlara dek kahramanın varoluş amacını aradığı, erginleşme sürecini içeren evrensel bir tema olan ‘yolculuğun’ ürettiği bu sembolik anlam, roman karakterlerinin işsizliğin neden olduğu erkeklik krizini atlatmak için erkekliğin toplumsal onay ve kabul gördüğü en önemli basamaklardan olan ‘iş’i edinerek eril kimliklerini ispatlamak amacıyla çıktıkları, mücadelelerle dolu ‘erkek olma’ savaşımı üzerinden okunabilir. Bununla birlikte roman, gerek karakterlerinin yolculuk bağlamında sergiledikleri erkeklik pratiklerinin yazarın bu erkekliklerle sıklıkla temas ettiği öz yaşamından hareketle gözleme dayalı bir kurgunun verimi olması gerekse eril-dişil ayrımının sürekli üretim hâlinde olduğu fabrika, şantiye, çiftlik gibi ‘cinsiyetlendirilmiş mekânlar’ içerisinde erkeklikler arasındaki ilişkileri ele alması gibi nedenlerle köylü-şehirli, ezen-ezilen karşıtlığında erkekliğin ele alınış biçimini örnekler. Bu çalışmada, Bereketli Topraklar Üzerinde romanının önce Türk edebiyatındaki konumu üzerinde durulacak, erkekliğin sosyalizasyonunu temellendiren erkeklik literatürü tanıtılacak ve literatürün sunduğu yaklaşımla roman çözümlenerek, köyden şehre uzanan bir çerçevede hegemenonik erkeklik değerleri ile işçi sınıfı erkeklik değerlerinin romandaki yansımaları tartışılacaktır.

Keywords


Orhan Kemal’s novel Bereketli Topraklar Uzerinde, whose first edition was published in 1954, draws a social panorama of the Çukurova region, where class differences have become sharper due to the economic, sociological and cultural problems related to the soil, which occurred in parallel with the development of mechanization in Turkish agriculture in the 1940s. In the novel, class differences and conflict between the urban and peasant, the devaluation and exploitation of labor caused by the capitalist working order, ethical violations pointing to the disregard of the lives of people working under harsh conditions, sociological and cultural problems caused by the economic gap between capital and labor, and social values changing from rural to urban areas is handled. The novel, in which the working conditions in the factory-construction site-farm triangle of the main characters, who go from the village to the city to get a job, are presented with a realistic approach, symbolizes the struggle for survival in the capitalist working order in the context of the journey theme. From epics to fairy tales, from legends to novels, this symbolic meaning produced by the ‘journey’, which is a universal theme that includes the maturation process, in which the hero seeks the purpose of existence, in order to overcome the masculinity crisis caused by unemployment, the characters of the novel acquire ‘work’, which is one of the most important steps in which masculinity is socially approved and accepted. It can be read through the struggle to ‘become a man’, which is full of struggles to prove their masculine identity. However, the novel deals with the relationships between masculinities in ‘gendered space’ such as factories, construction sites and farms, where the masculine practices of the characters in the context of their journey are the productivity of an observation-based fiction based on the author’s own life, where he frequently comes into contact with these masculinities, and the masculine-female distinction is constantly in production. It exemplifies the way masculinity is handled in the peasant-urban, oppressor-oppressed opposition. In this study, the position of the novel Bereketli Topraklar Uzerinde in Turkish literature will be emphasized first, the masculinity literature that bases the socialization of masculinity will be introduced, and the novel will be analyzed with the approach presented by the literature, and the reflections of hegemenonic masculinity values and working class masculinity values in the novel will be discussed in a framework extending from the village to the city.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 209
Number of downloads 373

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.