Suriye Türkmen Türklerinde Hastalık veya Belayı Kovmada Kullanılan Yöntemler ve Bunların Adlandırılması

Author:

Number of pages:
59-83
Language:
Türkçe
Year-Number:
2023-Volume 18 Issue 1

Anadolu ağızlarının bir devamı niteliğindeki Suriye coğrafyası Türkmen ağızları, Anadolu ağızlarının Batı Grubu ses ve şekil özelliklerini büyük oranda aksettirmeleri sebebiyle bu grubun bir parçası olarak kabul edilir. Ses ve şekil bilgisi ortaklıkları, bu bölgede yerleşik olan boyların Anadolu’ya göç etmiş Oğuz boylarının kalıntıları olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışmadaki veriler 2018-2020 yılları arasında TÜBİTAK-1001 projesi kapsamında hazırladığımız Suriye Türkmen Türkçesi Ağızlarının Tespiti adlı projeden alınmıştır. Proje çerçevesinde elde edilmiş olan dil ve kültür verileri Suriye coğrafyasında bugüne kadar varlık süren Türkmenlerin Anadolu’ya gelen Oğuz boylarının kalıntısı olduğunu ve Suriye’de konuşulan Türkçenin büyük oranda Avşar boyu dil özelliklerini barındırdığını göstermiştir. Suriye Türkmen Türkçesi ağızları ile bölgeye sınır veya komşu olan ve yine Avşar boyu dil özelliklerini taşıyan Gaziantep, Kilis, Hatay, Adana gibi illerin ağızlarındaki ortaklıklar aynı zamanda kültürel ortaklıkların da izlerini yansıtır. Hastalık veya belayı kovmada kullanılan söz ve yöntemler de bunlar arasındadır. Hastalıkları uzaklaştırmak için kullanılan kalıp sözler, kurşun dökme veya bazı hastalıkların tedavisinde kullanılan yol ve yöntemler ile bu uygulamalarda kullanılan sözler noktasında Suriye Türkmen Türkçesi ağızlarıyla Kilis, Gaziantep gibi sınır illerimiz ağızlarındaki benzerlikler dikkat çekicidir. Bu çalışmada; Suriye Türkmen Türkçesi ağızlarında hastalık veya belayı kovmada kullanılan söz kalıpları ve yöntemler ele alınacak, aynı zamanda bu söz ve yöntemler Anadolu ağızlarındaki örnekleriyle karşılaştırılacaktır.

Keywords


The Turkmen dialects of the Syrian geography, which are a continuation of the Anatolian dialects, are considered to be a part of this group because they largely reflect the Western Group phonetic and morphological features of the Anatolian dialects. The phonetic and morphological similarities reveal that the tribes settled in this region are the remnants of the Oghuz tribes who migrated to Anatolia. The data in the study were taken from the project called Detection of Syrian Turkmen Turkish Dialects, which we prepared within the scope of TÜBİTAK-1001 project between 2018-2020. The linguistic and cultural data obtained within the framework of the project showed that the Turkmens who have existed in the Syrian geography until today are the remnants of the Oghuz tribes who came to Anatolia and that the Turkish spoken in Syria mostly contains the language features of the Avşar tribe. It is possible to find traces of cultural partnerships between the Syrian Turkmen Turkish dialects, which largely contain the language features of the Avşar tribe, and the neighboring provinces such as Gaziantep, Kilis, Hatay and Adana. Words and methods used to get rid of disease or trouble are also among these similarities. It is remarkable that the phrases used to remove diseases appear in the dialects of Kilis and Gaziantep, and the words used in these practices with the ways and methods used in "kurşun dökme" or in the treatment of some diseases are common with the dialects of Syrian Turkmen Turkish. In this study; phrases and methods used in Syrian Turkmen Turkish dialects to expel disease or trouble will be discussed, and at the same time, these words and methods will be compared with their examples in Anatolian dialects.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 189
Number of downloads 275

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.