Fakir Baykurt’un “On Binlerce Kağnı” Hikâye Kitabında Geçen Halk Ağzına Ait Söz Varlığı Üzerine

Author:

Number of pages:
255-285
Language:
Türkçe
Year-Number:
2022-Volume 17 Issue 1

Batı Türkçesinin bir kolu olan Oğuzcanın devamı niteliğindeki Türkiye Türkçesinin de her dilde olduğu gibi ülkenin farklı bölgelerinde konuşulan ve ölçünlü dilden fonetik ve söz varlığı bakımından farklılıklar gösteren ağızları ortaya çıkmıştır. Türkiye Türkçesinin ağızları olan Anadolu ve Rumeli ağızları üzerinde başlangıcından günümüze yerli ve yabancı birçok araştırmacı tarafından çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalara katkı sağlamak amacıyla hazırlanan bu makalede Fakir Baykurt’un “On Binlerce Kağnı” adlı hikâye kitabında tespit ettiğimiz Anadolu ağızlarına ait söz varlığı üzerinde durulmuştur. Anadolu ağızlarına ait malzemeler, madde başı şeklinde dizinlenmiştir. Madde başlarının Derleme Sözlüğü’nde, Tarama Sözlüğü’nde ve Güncel Türkçe Sözlük’te geçip geçmeme durumları ortaya konmuştur. Bu söz varlığı unsurlarının geçtiği cümleler, sayfa numaralarıyla tespit edilmiş ve malzemeyle ilgili açıklamanın sonuna örnek olarak ilâve edilmiştir. Kitaptaki Anadolu ağızlarına ait unsurların Anadolu’nun hangi bölgelerinde/şehirlerinde kullanılmakta olduğu da madde başlarına eklenmiştir. Fakir Baykurt’un “On Binlerce Kağnı” adlı hikâye kitabında yukarıda bahsedilen sözlüklerden herhangi birinde bulunmayan unsurlar da tespit edilmiş, tarafımızca bu kelimeler, kullanıldıkları bağlama (context) göre anlamlandırılmıştır. Bu çalışmamızda amaç, saha ağız çalışmalarıyla tespit edilen ve derlenen ağızlara ait söz varlığı unsurlarının dışında, bir edebî eserde de Anadolu ağızlarına ait söz varlığı unsurlarının olabileceğine dikkat çekmek, bu unsurların yukarıda adı geçen sözlüklerde bulunmayanlarının bu sözlüklere girmesini sağlamak, dolayısıyla bu sözlüklere katkıda bulunmaktır.

Keywords


Vernaculars of Turkish of Turkey being the successor of Oghuz language which is a branch of Western Turkish, that are used in different regions of the country as in all the languages, and that differ from the standard language in terms of phonetics and vocabulary, have arose.  Extensive studies have been conducted by many local and foreign researchers on Anatolian and Rumelian vernaculars being the vernaculars of Turkish of Turkey. In this article which was prepared in order to contribute to such studies, it was urged upon the vocabulary pertaining to Anatolian vernaculars that we determined in the “Thousands of Bullock Carts” story book of Fakir Baykurt. The materials regarding Anatolian vernaculars were indexed as headings. It was revealed whether such headings were referred in the compilation dictionary, survey dictionary and current Turkish dictionary or not. The sentences in which such vocabularies were used were determined with page numbers and they were enclosed as examples at the end of the description regarding the material. It was also added in the headings in which regions/cities of Anatolia the elements, pertaining to Anatolian vernaculars in the book, are being used. In the study the elements not being present in any of the aforementioned vocabularies were also determined, and these words were interpreted by us as per the relevant context. In this study, the aim is to draw attention to the possibility of having vocabulary elements of Anatolian vernaculars in a literary wok in addition to vocabulary elements of vernaculars determined and compiled by field vernacular researches, and to contribute to the referred dictionaries by trying to have the elements, not being present in the aforementioned dictionaries, included in such dictionaries. 

Keywords

Article Statistics

Number of reads 440
Number of downloads 515

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.