Divan Şiirinde Bebr-i Beyân

Author:

Number of pages:
2399-2412
Language:
Türkçe
Year-Number:
2021-Volume 16 Issue 4

Divan şiirinin kaynaklarına yönelik araştırmalarda şiirde önemli bir yeri olan mitoloji de zikredilir. Divan edebiyatı içerisinde şairlerin umumiyetle estetik gayelerle yer verdikleri mitolojik ögelerin genel olarak İslam kültürü dairesinden alındığı söylenebilir. Divan şiiri içerisinde konu edilen çeşitli şahıslar, kozmik unsurlar, hayvanlar, bitkiler, nesneler vb. pek çok unsurun gerisinde çeşitli mitolojik unsurlar olabilmektedir. Dolayısıyla şiirde karşılaşılan ögelere bu nazarla bakıp arka planını araştırmakla divan şiirinin zenginliği ve derinliği anlaşılacaktır. Divan şiirinde okuyucunun zihninde çağrışımlar meydana getiren, şiiri besleyip ona derinlik, zenginlik ve çok anlamlılık kazandıran, estetik zevki artıran Hümâ, Anka, Simurg ve kartal gibi mitoloji kökenli hayvanlar da bulunur. Çalışmanın konusunu oluşturan bebr-i beyânın elde edildiği bebr de bunlardan biri olarak dikkati çeker. Kedigillerden kaplana benzer, ancak ondan daha cüsseli, yırtıcı bir canavar/hayvan olan bebrin postu pul pul olup aslandan daha hızlı bir hayvandır. Kan dökücü olan bebrden aslan korkar. Hindistan’da ve Afrika’da bulunduğu rivayet edilir. Şiddetli şekilde düşmanlarına saldıran bebr, avı üzerine atladığında vücudundaki tüyleri kabarıp korkutucu bir hâl alır. Bundan dolayı dilimizde kazandığı güç nedeniyle gururlanıp kasılmaya “böbürlenmek” denilir. Ateşte yanmayan ve suda batmayan bir tabiatı vardır. Hiçbir savaş aleti onun postunu/derisini etkileyemez. Nûşirevân zamanında bebr sıkıştırılınca, öldürmek için bin atlıyı onun üzerine göndermişler, hayvan topluluk arasında kalınca, hepsini ya yaralamış ya öldürmüş ya da yemiştir. Şehnâme’de geçen kahramanlardan Rüstem onu Şam dağlarında öldürmüştür. Derisinden kürk yapılan bebrle ilgili bir başka tabir ise bebr-i beyândır. Rüstem’in savaş sırasında kuşandığı, kendisine ok ve savaş araçları işlemeyen deriden yapılmış bir tür zırhtır. O, bebr-i beyân adlı elbiseyi savaş zamanında zırh olarak giymiştir.

Keywords


Mythology, which plays a vital role in poetry, is cited in research on the sources of Divan poetry. It may be claimed that the mythological elements used by poets in Divan literature are usually drawn from the circle of Islamic culture for aesthetic reasons. Different mythical aspects, as well as numerous people, cosmic elements, animals, plants, and objects addressed in the poems, may be included in divan poetry. As a result, the complexity and depth of divan poetry may be appreciated by looking at and researching the aspects found in the poems from this perspective. Mythological animals such as Hüma, Phoenix, Simurg and eagle are incorporated in Divan poetry to generate associations in the reader's mind, nourish the poem, give it depth, richness, and polysemy, and boost aesthetic pleasure. Bebr, from which the bebr-i beyân, which is the subject of the study, is manufactured, draws attention as one of them. Bebr, a predatory beast/animal with scaly skin and the speed of a lion, is similar to a huge cat-like tiger. The lion is afraid of the bloodshed bebr. It is said to have been found in India and Africa. Bebr, which attacks its enemies fiercely, becomes frightening with the feathers on its body when it jumps on its prey. That is why being proud of one's power is referred to as "expanding one's feathers" in our language. It does not burn in fire and does not sink in water by nature. It is believed that no weapons of war affect his hide/skin. When the bebr was cornered during the reign of Nûşirevân, they dispatched a thousand horsemen to slay it. In the Damascus mountains, Rustem, one of the Shahnameh's heroes, killed him. Another term for bebr, whose skin is made of armor, is bebr-i beyân. It's a type of leather armor Rustem wears during the war to keep him safe from arrows and other weapons. During the war, he wore a bebr-i beyân garment as armor. 

Keywords

Article Statistics

Number of reads 294
Number of downloads 364

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.