“TürK Dili” Ve “Türk Edebiyatı” Dergilerindeki Dilde Sadeleşme Tartışmaları

Author:

Number of pages:
753-773
Language:
Türkçe
Year-Number:
2020-Volume 15 Issue 2

Türk dili, geçmişten günümüze farklı coğrafyalarda yaşamış, türlü savaşlara girmiş Türk milletinin aynasıdır. Geçmişte yaşanmış her şey, Türk tarihi, bugün rahatlıkla Türk dilinde görülmektedir. İşte dil, bir milletin tarihini, kültürünü, geleneklerini yansıtan yaşayan bir varlıktır. Çok geniş bir coğrafyaya yayılan Türkler, geçtikleri coğrafyalardan etkilenmiş ve aynı zamanda bu coğrafyaları da etkilemişlerdir. Bu karşılıklı etkileşimin Türkçeye de yansıdığı görülmektedir. Yıllar içinde Çince, Arapça, Farsça, Fransızca ve İngilizce gibi dillerden, Türk diline çeşitli kelimelerin girdiği bilinmektedir. Bu kelimelerin varlığı, bazı dilciler tarafından Türkçenin eksikliği, bazıları tarafından ise Türkçenin zenginliği olarak görülerek uzun yıllar sürecek tartışmaları başlatmıştır. Bu tartışmaların da özellikle 1970’li yıllarda arttığı görülmüştür. Bu çalışmada, dilde sadeleşmeye yönelik tartışmalar, Türk Dili ve Türk Edebiyatı dergileri sınırlılığında incelenmiş ve bu konudaki çeşitli görüşler ayrı başlıklar altında ortaya konmuştur. Çalışmada tartışmaların yansıdığı Türk Dili dergisinin 1971 ve Türk Edebiyatı dergisinin 1973 yıllarındaki tüm sayıları incelenerek dil tartışmalarına yönelik çeşitli görüşlere yer verilmiş ve Türk dilinin geçirdiği evreler ortaya konmaya çalışılmıştır. Dergilerin taranması sonucunda tartışmalar, 1. Dil Devrimini Savunanlar ve Bu Devrime Karşı Çıkanlar. 2. Terimlere Türkçe Karşılık Bulma Konusu. 3. Yazım Kuralları ile İlgili Tartışmalar. 4. Eserlerin Eleştirisi. 5. İsimlerin Eleştirisi. 6. Arapça, Farsça Kelimeler ve Terkipler. 7. Yeni Türetilenler (Yabancı Kelimelere Karşılık Bulma). 8. Çeviri Tartışmaları ve Uydurma Kelimeler başlıkları altında toplanmıştır. Çalışmada Türk Dili dergisinde yazanlar öz Türkçeyi savunurken, Türk Edebiyatı dergisine yazan Yaşayan Türkçeciler ise bu sadeleşmenin bir sınırı olması gerektiği düşüncesinde olup Türk Dili dergisinde yazılanları eleştirmişlerdir. Türk Dili ve Türk Edebiyatı dergileri, dilde sadeleşme tartışmalarında birbirlerine karşıt görüşleri savunmuşlardır.

Keywords


The Turkish language is the mirror of our nation who lived in different geographies from past to present and engaged in various wars. We can easily see everything that happened in the past in our language today. Language is a living being that reflects the history, culture and traditions of a nation. The Turks who spread over a wide geography, were affected by the geographies they passed through and at the same time affected these geographies. It is seen that this interaction is also reflected in Turkish. It is known that various words have entered into our language from languages such as Chinese, Arabic, Persian, French and English over the years. The existence of these words was seen as the lack of Turkish by some linguists and the richness of Turkish by others and started discussions that will take many years. In this study, discussions on language simplification were examined within the limitedness of “Turk Dili” and “Turk Edebiyati” journals and various opinions on this subject were put under separate headings. In the study, all the issues of the Turk Dili journal in 1971 and the Turk Edebiyati jourmal in 1973, where the discussions were reflected, were analyzed. After this analysis various opinions about language discussions were given and the phases of the Turkish language were tried to be revealed. Discussions as a result of scanning journals collected under those headings: 1. Defenders of the Language Revolution and Those Who Oppose This Revolution. 2. Subject of Turkish Terminology to Terms. 3. Discussions about the Spelling Rules. 4. Criticism of the Works. 5. Criticism of Names. 6. Arabic, Persian Words and Compounds. 7. New Derivatives (Finding New Words Against Foreign Ones). 8. Translation Discussions and Made Up Words. While those wrote in Turk Dili journal defend Oz Turkce, Living Turkicists who wrote in the Turk Edebiyati journal thought that this simplification should have a limit and criticized what was written in the Turk Dili jounal. Turk Dili and Turk Edebiyati journals defended opposite views in language discussion.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 919
Number of downloads 442

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.