Çalışmanın amacı, dar bir bölgede, kullanımdan düşmekte olan somut olmayan kültürel miras ürünlerinin (atasözü ve kalıp sözler) Türk folklor hazinesine kazandırılmasıdır. “Atasözleri ve kalıp sözler”, UNESCO’nun somut olmayan kültürel miras tanımı kapsamında da yer almaktadır. Somut olmayan kültürel mirasın önemli unsurları arasında bulunan deyimler, atasözleri ve kalıp sözlerin, yaşatılmak için olmasa bile, kültür hazinesinde kayıt altına alınması, millî hafızanın korunması bakımından önem taşımaktadır. Derlenen sözlerin, kalıp sözler ve atasözü sözlükleri gibi belli başlı kaynaklarda yer almamaları nedeniyle yazıya geçirilmeleri, çalışmanın özgün yönünü oluşturmaktadır. Bu amaçla, idari bakımdan Afyonkarahisar ilinin Emirdağ ilçesine bağlı Burunarkaç Köyü’nde kullanılan atasözleri ve kalıp sözler derlenmiştir. Verilerin elde edilmesi için nitel araştırma modeline uygun olarak “etnografi yöntemi” kullanılmıştır. Etnografi yöntemiyle, belli bir grubun, topluluğun yaşayışlarını, inançlarını, kültürel değerlerini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Bu çalışmada araştırmacı, tam katılımcı gözlemci durumundadır. Araştırmacının yaşantılarından kaynaklanabilecek öznelliklerin ayıklanmasına dikkat edilmiştir. Araştırma verileri, gözlemcinin (Musa Çifci) bizzat kendi yaşadığı, doğal bir üyesi olduğu bölgeden elde edilmiştir; gözlemci, aynı zamanda elde edilen atasözü ve kalıp sözlerin doğal kullanıcısıdır. Çalışmada 20 atasözü, 49 kalıp söz yer almaktadır. Elde edilen materyallerin deyim, atasözü ve kalıp söz olarak tasnif edilmesinde literatür tanımlamalarının yanı sıra uzman görüşüne de başvurulmuştur. Veri listesine dahil edilen sözlerin başka bir söz grubuna ait olmadıkları görüş birliği ile kabul edilmiştir. Derlenen bu materyaller, yapılan alan literatürü taramalarında (atasözü ve kalıp söz sözlükleri) rastlanmayan sözlerden ve oluşmaktadır. Atasözü ve kalıp söz olarak kabul edilip çalışmaya dahil edilen sözler, ayrıca deyim sözlüklerinde de benzerlik taramasına tabi tutulmuştur. Sözlerin yazımında tam fonetik alfabe kullanılmamış, sadece ünlü uzunlukları ve art damak n’leri (ñ), kapalı e (é), ve k>g, t>d değişimleri gösterilmiştir. Listede yer alan atasözlerinin önemli bir kısmı hayatın pratiklerine yönelik iş tutma ve bakış açısı oluşturma ilkelerini tasvir ederek öğütlemektedir: “Su gelene kadar kurbağanın gözü gerilir; suyunu tuzunu ver gıdasını havadan alır; eşeğini döğmeyen paltınını döver” gibi. Bir diğer önemli kısmı ise insanın temel niteliklerini anlatmaktadır: “İnat da bir murattır; kadının bildiğini kadın da bilir.” gibi. Çalışmayı öğütleyen atasözleri dikkatimizi çekmektedir: “Allah iş kaygısı versin, düş kaygısı vermesin; canavar erindiği gece yedi ağıl dolaşır; güneş tembelin (aptalın) üzerine doğar.” Kalıp sözlerin ise önemli bir kısmı belli bir durumun ortak koda dayalı olarak tasvir edilmesini amaçlamaktadır: “Kardaş değil, kara taş; kelp kuyruğunu kanırdı; o değilden sor; yavan yaşık geçinip gidiyoruz.” Tersleme, uyarma, azarlama işlevi görenler de sayıca az değildir: “Ayı mı oynatıyorlar; babanın başını ye; ben onun çobanı mıyım.” Elde edilen atasözü ve kalıp sözlerin yazılı kaynaklarda yer almamakla birlikte, Türkiye’nin başka bölgelerinde de kullanılıyor olabileceği kabul edilmektedir.

The aim of the study is to bring the intangible cultural heritage products (proverbs and formulaic expressions) which are falling out of use to the Turkish folklore treasure in a narrow region. “Proverbs and formulaic expressions” are included in UNESCO's definition of intangible cultural heritage. It is important for the preservation of national memory that the idioms, proverbs and formulaic expressions that are among the important elements of the intangible cultural heritage are recorded in the cultural treasury, even if they are not resurrected. The fact that the compiled words are not included in the main sources such as formulaic expressions and proverb dictionaries constitutes the original aspect of the study. For this purpose, the proverbs and formulaic expressions used in Burunarkaç Village of Emirdağ district of Afyonkarahisar province were compiled. In order to obtain the data, “ethnography method” was used in accordance with the qualitative research model. In the ethnography method, a particular group, community lives, beliefs, cultural values are aimed to be revealed. In this study, the researcher is a full participant observer. Attention has been paid to the elimination of subjectivity that may arise from the researcher's experiences. The research data were obtained from the region where the observer (Musa Çifci) himself was a native member. The observer is also the native user of the proverb and formulaic expressions obtained. There are 20 proverbs and 49 formulaic expressions in the study. In order to classify the obtained materials as idioms, proverbs and formulaic expressions, expert opinions were also used in addition to literature definitions. It was agreed that the words included in the data list do not belong to any other group. These compiled materials consist of words that are not found in the literature surveys (proverbs, idioms and formulaic expressions dictionaries).The words that were accepted as the proverb and formulaic expressions were also subjected to similarity search in proverb, idiom and formulaic expressions dictionaries. Full phonetic alphabet was not used in the writing of the words, only vowel lengths and velar n’s (ñ), closed e (é), and k> g, t> d variations are shown. A large number of proverbs in the list give advice by describing the principles of doing deeds and creating a perspective for life's practices such as “Su gelene kadar kurbağanın gözü gerilir.”, which could be literally translated as “The frog's eye is stretched until the water comes.” Another important part describe the basic qualities of man: “İnat da bir murattır (Persistence is a wish.)” Proverbs that preach people the importance of working are also important: “güneş tembelin (aptalın) üzerine doğar (the sun rises on lazybones).” A significant part of the aim to describe a particular situation based on common code: “kardaş değil, kara taş (not a brother, blackstone).” Those which express rebuffing are also common: “Ben onun çobanı mıyım? (am I the shepherd of him/her?). Although the proverbs and formulaic expressions obtained for this study are not recorded in written sources, it is accepted that they might be in use in other regions of Turkey as well.